საქართველოს რეგიონები და ფეხბურთი

საქართველოს უმაღლესი ლიგის 2013-2014 წლების სეზონის გუნდები *

ფეხბურთი და სტატისტიკა დანამდვილებით მუღამიანი და თავშესაქცევი საქმეა. ამჟამად ერთ ფრიად საინტერესო წიგნს ვკითხულობ ფეხბურთისა და სტატისტიკის შესახებ, სადაც მრავალი საინტერესო მოვლენა, მოსაზრება თუ ცრურწმენა არის განხილული, გარჩეული და დადასტურებულ/უარყოფილი.
ფეხბურთის (და ზოგადად სპორტის) შესახებ არსებული სტატისტიკის შეგროვება საკმაოდ გავრცელებულ ჰობის წარმოადგენს განსაზღვრულ წრეებში. საქართველოშიც მოიძებნება რამდენიმე ათეული ადამიანი, რომელსაც შეუძლია სამოცი ან სამოცდაათი წლის წინანდელ ჩატარებული მატჩის შესახებ ამომწურავი სტატისტიკა შემოგთავაზოს. თავისუფალ დროს ხშირად ვსტუმრობ ფორუმსა და ქართული სპორტული სტატისტიკის შემცველ საიტებს, რომლებიც უამრავ საინტერესო ფაქტსა და მოვლენას ინახავენ. 

ერთ-ერთი ასეთი ინტერნეტ რესურსის საშუალებით შევეცდები წარმოვადგინო და ვიზუალიზაცია გავუკეთო საქართველოს საფეხბურთო ეროვნული ჩემპიონატის ძირითად მონაცემებს. 

რეგიონი	გუნდები უმაღლეს ლიგაში
აფხაზეთი	5
სამეგრელო და ზემო სვანეთი	6
გურია	2
აჭარა	2
რაჭა-ლეჩხუმი და ქვემო სვანეთი	-
იმერეთი	9
სამცხე-ჯავახეთი	2
შიდა  ქართლი	5
ქვემო  ქართლი	3
თბილისი	10
მცხეთა-მთიანეთი	1
კახეთი	4

საქართველოს პირველი ჩემპიონატის პირველი შეხვედრა  1990 წლის 30 მარტს, 18 საათზე დაიწყო ეროვნულ სტადიონზე. ფიფას არბიტრ ველოდ მიმინოშვილის სასტვენზე ერთმანეთის დაუპირისპირდნენ თბილისის "იბერია"** და ფოთის "კოლხეთი". მას შემდეგ უკვე 24-ჯერ ჩატარდა ეროვნული ჩემპიონატის გათამაშება, ამ ეტაპზე კი 25-ე სრულდება. ქართული ფეხბურთის ისტორიისა და სტატისტიკის მოყვარულთა კლუბის მონაცემებით საქართველოს ჩემპიონატის უმაღლეს ლიგაში სულ 49 გუნდს უასპარეზია. რეგიონული განაწილება გვიჩვენებს, რომ მონიწნავე პოზიციებს თბილისი და იმერეთის რეგიონი იკავებენ. აღსანიშნავია, რომ სახეზეა მკვეთრი დისბალანსი დასავლეთ და აღმოსავლეთ საქართველოს რეგიონებს შორის - დასავლეთ საქართველოს რეგიონები, რომლებიც უფრო დიდი ურბანიზაციის დონით გამოირჩევიან უფრო მეტად იყვნენ წარმოდგენილი უმაღლეს ლიგაში, მაშინ როდესაც აღმოსავლეთ საქართველოდან (თუ არ ჩავთვლით თბილისს) მხოლოდ 15 გუნდი ჰყავდა წარმოდგენილი. 

როგორც მოცემული გრაფიკიდან ჩანს, უმეტეს შემთხვევაში გუნდების რაოდენობა დამოკიდებულია ურბანიზაციის დონესთან. მნიშვნელოვან გამონაკლისს წარმოადგენს აჭარა, რომელსაც შედარებით მაღალი ურბანიზაციის დონის მაჩვენებლისა მხოლოდ 2 გუნდით იყო წარმოდგენილი უმაღლეს ლიგაში. ამის მიზეზი ალბათ აჭარის მოსახლეობის განლაგების თავისებურებაში უნდა ვეძიოთ - მთელს აჭარაში მხოლოდ ერთი მსხვილი და ერთიც საშუალო ზომის ქალაქია.

თუმცა, ერთ საქმეა გუნდების რაოდენობა, მეორე კიდევ წარმატება. წარმატებას საქართველოს ჩემპიონატში ძირითადად თბილისური გუნდები აღწევდნენ. ნახევარზე მეტჯერ ჩემპიონატს "თბილისის დინამო" იგებდა. მაშინ როდესაც, მეორე ყველაზე წარმატებულ გუნდს, ქუთაისის ტორპედოს მხოლოდ 3 ჩემპიონობა აქვს. ამ შეთხვევაში სახეზეა ცენტრისა და პერიფერიის დაპირისპირება, რომელშიც უპირობოდ ლიდერობს საქართველოს დედაქალაქი - გაცილებით დიდი მატერიალური, რაოდენობრივი და ინფრასტრუქტურული რესურსით.

შენიშვნები:

* როგორც ამ რუკას ეტყობა, აშკარად დილეტანტისა და მოყვარულის მიერ, (ანუ ჩემს მიერ) არის შექმნილი.

** ამ სახელით ასპარეზობდა საქართველოს ჩემპიონატის საწყის წლებში "დინამო თბილისი".
[1] ჩემპიონობის ორივე შეთხვევაში გამოდიოდა "ოლიმპის" სახელით.